روز مادر بود

مدرسه در شور و نشاط

بچّه ها می گفتند :

روز مادر چه خریدی تو برای مادرت ؟

ـ روسری گلدار

ـ یک عدد چارقد آبی رنگ

دیگری گفت : شانه و آئینه ای

من به آنان گفتم :

بر مزارش شاخه ای از گل سرخ

 هفتمين روز درگذشت خورشيد وجودم و عكسي از خواهر كوچكم

      مي‌خواهم اعتراف كنم. من سيد جواد قريشي با 35 سال زندگي، متأهل و داراي دو فرزند هنوز بغض‌آلود ترين روز سال برايم روز مادر است. خجالت نمي‌كشم كه بگويم هنوز به توجه هر مادري به فرزندش شديد حسودي مي‌كنم و گاه بغض كرده و گاه با صداي بلند گريه مي‌كنم. آري، من سيد جواد قريشي با 35 سال سن حتي به محبت مادرانه‌ي همسرم به فرزندم حسادت مي‌كنم. اعتراف مي‌كنم، شايد تو...  قدر گوهرت را بداني و در 24 ساعت فقط تماشايش كني. فقط تماشايش كني. فقط ...

 ماشاا... :                 اول زندگي باغ بالا و پايين نشونم ميداد ... حرف هاي قشنگ ، قشنگ .... ميگفت : سالي شش بار ميبرمت سفرآب تو دلت نميذارم تكون بخوره ... اي ددم واي ... خرش كه از پل گذشت تا طرقبه هم نبردم .

مهديس :                ولي محمود يك عاشق رمانتيك واقعيه ... حرفي اگه بزنه سر حرفش هست .

ماشاا... :                 مو هم همي فكر ها رو ميكردم ... مرد ها همشان سر و پا يك كرباسن .

كاظم :                     ( به محمود ) آي بي جنبه ان ، آي بي جنبه ان

محمود :                  كيا ؟

كاظم :                     همين زن ها . خدا نكنه از سر بي عقلي ، يك قولي بهشان بدي . شصت و شش سال بعد يادشانِ .

محمود :                  البته همه­ي زن ها اينجوري نيستند .

كاظم :                     زن زنِ آقاي زِ زِ .

محمود :                  محمود .

مهديس :                قرار گذاشته بود بعد عقد ببردم كيش ، نه ماه عسل ها . همين جوري . ماه عسل قراره بريم ژاپن .

ماشاا... :                 خاك بر سرم . مگه هنوز عقد نكردين ؟

مهديس :                آره ... ديروز عقد كرديم

ماشاا... :                 پس حتمأ اينجا هم كيشِ ... نه ؟

مهديس :                خب هنوز فرصت نكرديم .

ماشاا... :                 برو دختر جان ... اگه مو رنگ طرقبه رو ديدم ، تو هم رنگ كيش رو مي بيني . هنوز مرد ها رو نشناختي .

محمود :                  بهش قول دادم ببرمش كيش .

كاظم :                     پس افسارت رو گرفته ... الفاتحه

محمود :                  يعني چي ؟

كاظم :                     پسر جان از مو به تو نصيحت ، گربه رو دم حجله بايد بكشي ؟ زن ها جنبه دارن . فردا ببريش كيش پس فرداميگه ببرم ژاپن .

محمود :                  اتفاقأ واسه ماه عسل قراره ببرمش ژاپن .

كاظم :                     بفرما ... نگفتم . برو ... برو كه روي هر چي زن ذليل سفيد كردي .

ماشاا... :                 اگه گفته بعد عقد ميبرمت كيش ، بايد زورش ميكردي كه عقد كردم چرا نميريم .

مهديس :                آخه الان طفلي خيلي دستش تنگِ . هر چي داشت خرج مجلس كرد .

ماشاا... :                 ما زن ها هر چي سرمان مياد حقمانه . مثل مردا سياست ندارم كه . برو كه تو هم پيشانيت مثل خودم .

مهديس :                اوا خدا نكنه ...

ماشاا... :                 اوا ... خيلي هم دلت بخواد ... با اون شوهر عفريته­ي دروغگوت .

مهديس :                از شوهر تو كه بهتره ، لااقل گدايي نميكنه .

ماشاا... :                 اولاً گدا نه و متكدي . دوماً شوهر من هنرمنده . همچي نقش نابينا رو بازي ميكنه كه هر خري باور ميكنه

مهديس :                او ماي گاد ... يعني نابينا نيس . منم باورم شد .

ماشاا... :                 گفتم كه هر خري باور ميكنه ... شوهرم چنان اشك مردم رو در مياره كه آميتاپاچان هندي هم نميتونه .

كاظم :                     زن جماعت عشق لوازم آرايشِ . يك ماه گشنه باشه جيكش در نمياد ولي يه ساعت ماتيك نداشته باشه

                        دنيا رو روي سرت خراب ميكنه .

محمود :                  من كه تجربه­ي شما رو ندارم ولي حرفاتون خيلي شبيه حرف هاي خدابيامرز پدرمه .

كاظم :                     اه ... پدرت فوت كرده .... بنده خدا مادرت ، چي ميكشه

مهديس :                ميدوني ... حرف هاي شما خيلي شبيه حرف هاي مادرم و خواهرام . يعني همه­ي مرد ها مثل همند ؟

ماشاا... :                 حالا ديدي ... من بد ، مادر و خواهرات كه خير و صلاحت رو ميخوان . مرده ها يكيشون از ديگري بدتر .

                        خوبشون باباي خدا بيامرز من بود كه مُرد .

مهديس :            حالا ميگي من چيكار كنم ؟

ماشاا... :                 آها ... حالا شدي دختر خوب . اول كف دستت بده فالت بگيرم ، تا بعد .

كاظم :                     زن جماعت اگه بفهمه دوستش داري ، تمام . هيچوقت به زنت نگو دوستت دارم

ماشاا... :                 تا حالا شوهرت گفته دوستت دارم ؟

مهديس :                نه . آقا محمود ميگه عشق واقعي رو به زبون نميارن .

ماشاا... :                 غلط كرده . از بس خودخواه و مغرورن . خودشان رو دست بالا ميگيرن و زن رو برده ميبينن ، افت داره براشون، به برده شان بگن دوستت دارم .

مهديس :                خواهش ميكنم ... منم همين طور .

ماشاا... :                 به تو نميگم .... بو دده اين كيه باز ؟

محمود :                  يعني نبرمش كيش ؟

كاظم :                     نه !

محمود :                  آخه بهش قول دادم .

كاظم :                     اگه ببريش فكر ميكنه چه خبره ... زن ها همين جوري مرد ها رو نوكر خودشون ميدونند . مرد بودن خودت رو ثابت كن .

محمود :                  خب بهش چي بگم ؟

كاظم :                     ( در نقش محمود از موضع بالا ) اگه گفتم ميبرمت لابد صلاح بوده و الان صلاح ميدونم بگم نميريم . تمام .

ماشاا... :                 اگه قول داده ببرت كيش ، بايد ببرت .

مهديس :                خب من زياد از كيش خوشم نمياد ... خيلي گرمِ .

ماشاا... :                 بو دده ، چه افاده ها .... كيش بهانه است . اگه به قولش عمل نكنه ، ديگه هيچوقت به حرف هاش عمل نميكنه

مهديس :                آها ... فهميدم .

ماشاا... :                 فكر نكنم ... حالا پاشو برو .

مهديس :                كجا ؟

ماشاا... :                 قبرستون .... خب پيش شوهرت ديگه . قد راست . سر جلو . چشم تو چشم .

مهديس :                ( آماده رزم ميشود ) او ماي گاد ... نميتونم . احساس ميكنم يه چيزي كم دارم

ماشاا... :                 چي ؟

مهديس :                آها فهميدم .... لباس رزم زنانه ( از كيفش يك چادر در آورده و به صورت ضربدري دورش ميپيچد )

ماشاا... :                 از لباس رزم واجب تر ، ابزار جنگ زنانه است . ( لنگه كفشش را به او ميدهد )

مهديس :                نه پاشنه كفشت زياد بلند ني ، سيستر . خودم بهترش رو دارم .

ماشاا... :                 كفشهاي تو كه پاشنه نداره ؟

مهديس :                زبان زنانه از هر چي پاشنه­ي كفشِ برنده تره .

ماشاا... :                 آفرين ... راه افتادي . برو جلو ببينم .( فرياد ميكشد) نفس كش ...

كاظم :                     آماده اي .... كم نياري آبروي مردي و مردانگي رو حفظ كن .

محمود :                  آماده­ي آماده ام . ( هردو مثل گود زور خانه دور هم مي­چرخند )

مهديس :                ( با خشم ) محمود

محمود :                  ( با عشق ) مهديس ( وا ميرود . كاظم به سمت او رفته و شانه هايش را ماساژ ميدهد ماشاا... هم چيزهايي به مهديس مي­آموزد دوباره چرخ ميگيرند )

مهديس :                مگه قرار نبود منو ببري كيش ؟

محمود :                  خب كه چي ؟

مهديس :                چرا منو نبردي ؟

محمود :                  اون موقع صلاح دونستم ببرمت حالا صلاح اينه كه نبرمت . فهميدي ؟

مهديس :                ( با عشق ) محمود ( روي زمين غش ميكند . محمود و كاظم از پيروزي خوشحالي ميكنند و ماشاا... به سمت مهديس رفته و او را باد ميزند . با به حال آمدن مهديس دوباره نبرد آغاز ميشود )

محمود :                  مهديس

مهديس :                ( با خشم بسيار ) محمود

محمود :                  اوا سوسك ... ( مهديس جيغ ميكشد . كاظم و محمود ميخندند . دوباره رجز خواني شروع ميشود )

مهديس :                اگه منو دوست داري بگو ، بگو آي لاو يو . دوستت دارم

محمود :                  عمرأ ...

مهديس :                پس يعني دوستم نداري ( گريه ميكند )

محمود :                  گريه نكن ، من طاقت گريه هات رو ندارم ... مهديس ، غلط كردم . همين فردا ميريم كيش( ماشاا... . مهديس از بابت پيروزي از خوشحالي جيغ ميكشند و پايكوبي ميكنند )

كاظم :                     خاك عالم بر سر زن ذليلت كنند ، باختي

محمود :             بدرك . من تاب ديدن اشك هاي زنم رو ندارم . ( دكتر آمبولانس وارد ميشود )

دكتر :                     ببخشيد ... يك مريض اين اطراف نديدين .

ماشاا... :                 چرا اينجاست ؟ ( به كاظم اشاره ميكند )

دكتر :                چش شده ؟

ماشاا... :                 اونجاش سوخته .

دكتر :                خانم من جدي هستم . از پارك تماس گرفتن مركز و گفتن يه مريض بد حال توي پارك هست . همه­ي پارك رو گشتيم و مريضي پيدا نكرديم .

كاظم :                     بعله آقاي دكتر ، من تماس گرفتم . زن من مريضِ . من مريضم كه با اين ديوونه ازدواج كردم . بيچاره ام كرده

دكتر :                آرام عزيزم ، آرام . مشكلتون چيه .

كاظم :                     از صبح تا شب جون ميكنم به جاي دستت درد نكنه فقط غرو لند ميكنه .

دكتر :                مشكلات مادي توي همه­ي زندگي ها هست . اون زوج خوشبخت رو نگاه كنيد . شما بايد به اون ها درس زندگي بدين ، جانم . اون ها رو به ادامه­ي زندگي اميدوار كنيد ، جانم .

كاظم :                ماشاا... خانم ، ميبيني چه خوب حرف ميزنن . مو مو ياد بچه گيم افتادم . مدرسه­ي موش ها ... خانم معلم

«ما یک گروه کوچک نمایش در مشهد داریم. گروهی به نام اندیشه­های نو که سال­هاست در زمینه­ی نمایش فعالیت دارد. «نمایش­ها و اجراهای آن را به طور کامل در بیوگرافی هنری­ام ذکر کرده­ام.» یکی دیگر از فعالیت­های گروه تشکیل کلاس نمایشنامه نویسی و داستان نویسی است. برخی از اعضاء که علاقمند به نوشتن هستند در این کلاس شرکت می­کنند و گاه به صورت کلاسی و گاه فردی مطلب می­نویسند.

 طرح و داستان نمایشنامه­ای که در زیر می­خوانید متعلق به خانم راضیه جلال آبادی از اعضاء گروه است که بنده برای آن دیالوگ نوشته­ام. این قصه به صورت سفارشی از سوی فرهنگسرای خانواده در مشهد به گروه پیشنهاد شد و خانم جلال آبادی زحمت طراحی قصه­اش را کشید. ایشان در این قصه کوشیده است تفاوت بین ازدواج دو نسل گذشته و حال را به تصویر بکشد و با توجه به خواسته­ی سفارش دهنده که اجرای نمایش را برای زوج­های جوان در نظر داشت، از فضای کمدی و طنز سود برده است. من نیز برای دیالوگ نویسی کوشیدم از دیالوگ­های روان، ساده و امروزی استفاده کنم تا با فضای کار هارمونی ایجاد کند. خانم جلال آبادی در قصه از مشکلاتی قدیمی و کهنه که هنوز هم باعث جدایی و طلاق در زندگی می­شود مثل دعوای عروس و مادر شوهر، گربه را دم حجله کشتن و .... که از دیرباز سهم بسزایی در آمار طلاق داشته به سادگی یادآوری می­کند و هشدار میدهد. 

خواندن این نمایشنامه را به دلیل اختصاصی بودن فن نمایش، اگر چه دارای جذابیت­هایی طنز است به غیرعلاقمندان توصیه نمی­کنم. نمایشنامه نویسی و نمایشنامه خوانی نیازمند شناخت صحنه و ابزار آن است که شاید برای همه­ی کاربران جالب توجه نباشد. بهرحال چون می­کوشم در همه­ی زمینه­های ادبی در وبلاگم نمونه­ای داشته باشم، چند نمونه نمایشنامه برای علاقمندان می­گذارم. ضمناً عزیزانی که تمایل دارند در کلاس­های ادبی گروه شرکت کنند و از مزایای رایگان بودن آن استفاده کنند، می­توانند با ارسال ایمیل مکاتبه فرمایند.

            نمایشنامه کمدی: چرخ زندگی

            بازیگران:

            محمود ـ 26 ساله

            مهدیس ـ 22 ساله

            ماشاالله ـ 35 ساله ـ فالگیر

            کاظم ـ 40 ساله ـ متکدی

فضای صحنه، قسمتی از پارک است. دو نیمکت یکی در قسمت چپ و جلوی صحنه و دیگری به صورت قرینه در راست عقب صحنه قرار گرفته است. عناصر دیگری هم­چون درخت و سبزه برای آرایش صحنه قرار دارد. مهدیس و محمود از انتهای چپ صحنه وارد و در حال گفتگو به سمت نیمکت عقب رفته و می­نشینند.

مهدیس:             تو منو دوست نداری.

محمود:                    اه... این چه حرفیه؟ من که به قولم وفا کردم.

مهدیس:                   چی؟ همین که عقدم کردی، به همه­ی قولات وفا کردی؟

محمود:                    یکی یکی. بزار مهر عقدنامه خشک بشه.

            ماشاالله که گویی خسته از کار روزانه است، از چپ جلوی صحنه،وارد شده و همان جا بساطش را پهن می­کند. ماشاالله متوجه مهدیس و محمود شده و هم­چون یک شکارچی که شکاری تازه یافته، خودش را از دید آن دو پنهان می­کند و به حرف­های آنان گوش داده و گاه آن ها را مسخره می­کند و گاه چیزی یادداشت می­کند.

مهدیس:                   اوه، مای گاد. تو اصلاً احساسات منو درک نمی­کنی.

محمود:                    من؟ تو همه­ی امید و آرزوی منی. تو عشق منی.

مهدیس:                   فقط حرف می­زنی. اه... یو کَن اِسپیک انگلیش؟

محمود:                    هـــــا؟

مهدیس:                   بی کلاسی، می­فهمی. بی کلاس

محمود:                    تو هم هی دوزار سوادت رو بکوب فرق سر ما.

مهدیس:                   (بغض کرده) سر من داد می­زنی؟

محمود:                    من کی داد زدم؟

مهدیس:                   (بغض کرده) می­خوای منو بزنی؟ اوه... مای گاد.

محمود:                    من غلط بکنم.

مهدیس:                    (زار می­زند) چی فکر می­کردم، چی شد. (جدی) تو اصلاً منو درک نمی­کنی.

محمود:                    چکار باید بکنم، بگو

مهدیس:                   اگه راست میگی بگو ببینم، رنگ مورد علاقه­ی من چیه؟

محمود:                    (سریع و حفظ کرده) آبی آسمونی.

            ماشاالله یادداشت می­کند.

مهدیس:                   چه گلی رو بیشتر دوست دارم؟

محمود:                    گل مریم

            ماشاالله یادداشت می­کند.

مهدیس:                   (خوشحال) او... مای گاد. غذای مورد علاقه­ام؟

محمود:                    رست بیف ایتالیایی.

            ماشاالله یادداشت می­کند.

مهدیس:                   واسه تولدم چی دوست دارم برام بخری؟

محمود:                    یه سینه ریز ایتالیایی همراه با یه بغل گل مریم. (جلویش خم شده و گل رویایی را تقدیمش می­کند. ماشاالله یادداشت می­کند، بلند شده و به سمت آنان می­رود)

ماشاالله:                   به به به...... عروس خانم. خوشگل خانم. شانس بهت رو آورده که امروز من شما را دیدم. طالع بلندی داری. بختت سفیده، پیشانیت پر ماه و ستاره. (به زور دست مهدیس را می­گیرد) دستت بده، دستت بده فالت بگیرم. (مهدیس می­کوشد دستش را عقب بکشد، ماشاالله به زور کف دستش را باز میکند) چه زوری داری، خاله.... ها......... (کف دستش را می­بیند) چه خط و خطوط پر راز و طول و درازی. این خط رو می­بینی؟ این ... این (مهدیس نمی­بیند. ماشاالله آرام) کور هم هست. ایناها، این خط. این خط طول عمر تویِ عروس گلم. (اجازه صحبت به مهدیس نمی­دهد) عمر بلندی داری، تازه هم که ازدواج کردی، عروس خانوم. مبارکه.... مبارکه (به محمود ریز نگاه می­کند) عجب آقای خوش قد و بالایی، چه خوش تیپ هم هست. (مهدیس جلوی نگاهش قرار می­گیرد. ماشاالله آرام) نمیدونم برای چی، خر شده تو رو گرفته. (بلند) عروس گلم، این خط­ها رو می­بینی. سه نفر به زندگیت حسودی­شان می­کنه، چشم دیدنت رو ندارن. فقط می­خوان زندگیت رو به هم بریزن. (مهدیس دستش را می­کشد)

مهدیس:                   برو خانوم. من اصلاً به فال و فالگیری اعتقاد ندارم. آی ام ساری

ماشاالله:                   (نمی­فهمد) ها.... خوب بود بچه تهران نبودی. (مسخره می­کند) ساری. من خودم توی ساری، کلی مرید دارم. فکر کردی من از این فالگیر الکی­هایم، دختر جان. من مدیوم دارم. میدانی مدیوم یعنی چی؟ سالی دو بار میرم هندوستان، آبگرد (آپگرید) میشم. اصلاً می­خوای بگم اسمت چیه؟ مهدیس خانوم، من خیلی چیزها از تو میدانم، از گذشته­ات، از آینده­ات. می­خوای بگم چه رنگی رو بیشتر از همه دوست داری؟ ها... آبی آسمانی. بگم چی غذایی رو بیشتر دلت می­خواد بلنبونی؟ رست بیف ایتالیایی. از آینده­ات هم می­دانم، بیا... بیا، در گوشت بگم. (در گوشی) همین شوهر خوش قد و بالات قراره برای جشن تولدت یک سرویس سینه ریز ایتالیایی بخره، از بس گوش بلنده.

مهدیس:                   برو خانم، هر چی از خودمون شنیدی به خودمون تحویل میدی. برو دست از سر ما بردار، بفرمایید. (هلش می­دهد)

ماشاالله:                   ای وای، چه عجوزه­ای این. (رو به محمود) خدا به داد دل تو برسه.

مهدیس:                   برو ببینم. من اعتقاد ندارم، خانوم جون.

ماشاالله:                   نگو نگو نگو، همین هفته قبل روی همین صندلی، یک دختر خیلی از تو خوشگل­تر و خوش قد و قامت­تر، گفت اعتقاد ندارم. از در پارک رفت بیرون یک تریلی هم­چنین لهش کرد، هم­چین لهش کرد که فقط کف دستش ماند کف آسفالت.

مهدیس:                   عجب گیری افتادیم ها، مای گاد، محمود به دادم برس، بگو ولم کنه.

محمود:                    بفرمایید خانوم، بفرمایید برید یک نفر دیگر رو خر کنید.

ماشاالله:                   (به طرف محمود می­رود) شکسته نفسی می­فرمایید، شاه داماد. دلم برات می­سوزه، چطوری می­خوای با این عجوزه سر کنی. دستت بده فالت بگیرم که میدونم دلت پر از غم و غصه است.

مهدیس:                   (بین آن دو قرار می­گیرد) برو خانوم به شوهر من چکار داری؟ خجالت بکش.

ماشاالله:                   شوهرم.... شوهرم، خودت خجالت بکش. اون جای نوه­ی منه.

(از آن دو جدا شده و به سر جای خودش برمی­گردد. سفره­اش را پهن کرده و مشغول خوردن غذا میشود)

مهدیس:                         می­بینی... می­بینی چقدر بدبختم.

محمود:                          چی شده؟

مهدیس:                         (با گریه و عشوه) روز اول عقدم باید بیام توی این پارک و با این آدما سر و کله بزنم. من چقدر بدبختم.

محمود:                          این چه حرفیه عزیزم، تو وقتی منو داری اصلاً نباید به چیز دیگه فکر کنی.

      کاظم وارد می­شود و در حال گدایی است. با دیدن محمود و مهدیس به سمت آنها رفته و شروع به گدایی می­کند. محمود و مهدیس غرق در یکدیگر، توجهی به کاظم نمی­کنند.

کاظم:                            (با لهجه مشهدی) به من عاجز بی­نوا کمک کنن. اگر داراین ده هزار تومن، دارای خسیسن، پنج هزار تومن، تو سرش بخوره دو هزار تومن. آتیش زدم به مالم هزار تومن. خیلی گداین پانصد تومن. عمراً اگر پایین تر بیام، سیصد تومن. (با عصبانیت آندو را نگاه می­کند. وقتی متوجه می­شود آن دو غرق در چشمان یکدیگرند، پشت صندلی رفته و با دست بین نگاه آن دو می­پرد. ذوق زده رو به تماشاچی) دارن لاو مترکونن. مثل فیلم­های هندی. الان یک هندی براشان بازی کنم که کیف کنند. (به تقلید نابینایی جلوی صحنه می­آید و نمایش بازی می­کند) پدر، تو منو دوست نداشتی پدر. نه نه نه اجازه نمیدم منو بغل بگیری پدر، دست­های تو هیچ وقت منو بغل نگرفته پدر. من فقط سیلی تو رو به یاد دارم، پدر.  پدر پدر پدر، اولین سیلی که به گوشم زدی پرده­ی گوشم پاره شد پدر، من کر شدم پدر. از روی کوه وقتی من و الاغت می­خواستیم بیفتیم، اول الاغت رو گرفتی پدر. یادت میاد، من هفت تا تپه مثل.... افتادم پایین چلاق شدم پدر. (به محمود و مهدیس نگاه می­کند. آن ها بی توجه هستند. عصبانی نقش دیگری بازی میکند.) (با فریاد) خدا.... من اعتراض دارم. کجا باید شکایت بنویسم؟ چشمام رو ازم خواستی، بهت دادم. اما چرا این جا. من اعتراض دارم. چرا کنار راین؟

محمود:                          (از صدای بلند کاظم برخواسته و به سمت او می­رود) چی شده داداش؟ چی شده؟

کاظم:                            (سرش را میان آغوش محمود می­گیرد) ترکوندی؟

محمود:                          (نفهمیده) جان؟

کاظم:                            میگم دلم، دلم،

محمود:                          دلت چی؟

کاظم:                            ترکید. (با دهان صدای ترکیدن ایجاد می­کند)

محمود:                          خدا نکنه.

کاظم:                            به من عاجز بینوا کمک کنن.

محمود:                          جان...... برو بابا (برخواسته و به سمت مهدیس می­رود) ما رو بگو گفتیم چی شده؟ پاشو بریم خانوم.

مهدیس:                         اوه مای گاد، چه بی احساسی محمود.

محمود:                          مادیات  با شور و احساس و عشق منافات داره. مادیات رو از خودتون دور بریزید و عشق واقعی را تجربه کنید.

 مهديس :                               اوه ، ماي گاد چه رمانتيك آقا محمود ، يه هزار ماني بهش بده

محمود :                                  چكار كنم ؟

مهديس :                                ماني ، گفتم ماني بهش بده .

محمود :                                  دست شما درد نكنه . مامانم رو بدم به اين ؟

كاظم :                                     بهه . شانس ما رو باش . خانم جون زبون خواهر شوهر بدتره . بگو خواهرش رو بده بهم

مهديس :                                اوا ؛ چه شوگره اين

كاظم :                                     شوفر كجا بوده خانم ؟ كلاس آدمو مياري پائين . متكدي پيشكسوت اينترنتي دات آنلاين

محمود :                                  برو اون ور ببينم . پررو ، خجالتم نمي كشه

 این هم عکس فوژان.

            فوژان در سال 1374 به دنیا آمد و تنها همدم و مونس روز و شب­های تنهایی­ام بود. تا قبل از ازدواجم هر شب کنار خودم می­خوابید و از همه­ی رازها، غم­ها و اتفاقات زندگی­ام باخبر است. تمام دوستانی که از پیش من را می­شناسند، فوژان رابه خاطر دارند و احوال پرسش هستند. عکس­ها را هم یکی از دوستان قدیمی خواسته ببیند.

            این هم مرتضی است.

            مرتضی در سال 1379 به دنیا آمد. مثل فوژان چشمان زیبا و نافذی دارد، اما خیلی گوش به بازی است. هر چه فوژان آرام و صبور است، مرتضی پر سروصدا و شیطون است. مرتضی خیلی به فوژان حسودی می­کند و هر چه تلاش می­کنم به او بفهمانم به اندازه­ی فوژان دوستش دارم، باور ندارد. خوشبختانه از زمان ازدواجم که توجهم به هر دویشان ـ البته متأسفانه ـ کمتر شده، بیشتر هوای فوژان را دارد و بیشتر اوقات­شان را با هم بازی می­کنند. 

پیرزن، زنبیلِ تورتور قرمزش به دستش و چادر سفید گل داری به دندون کشیده بود. سبزیِ ِآش و ریحون و تره، نون سنگک، مشتی جو، زینت زنبیل بی بی بود. کوچه پس کوچه هارو یک به یک، گم می‌شد وهن هن کنان پیدا می‌شد. وارد کوچه که شد، تکیه زد به دیوار خشتی ِ مش باقر و چادرش رو جلو کشید، نفسش رو تازه کرد.

توپ فوتبال تو کوچه، اونقدر این پا و اون پا شد که بچه‌ها، فراموش کردن بی بی جون، خسته شده، کمک می خواد. پیرزن، گلدون شمعدونی ِ رو ایوون ِ مش باقر و که نوه­ی دخترش طیبه، آب می‌پاشید، نگاهی کرد و زنبیل رو تو دستای لرزونش جا بجا کرد و پشت به توپ، از زیر ایوون شمعدونی گذشت.

کلاغ، رو شاخه­ی نارون ِ حیاط بی بی جون، غارغار می‌کرد وقتی بی بی، برگ‌های زرد و زار تک درخت رو از آب حوض جدا می‌کرد. انگاری نور، چشای ماهی‌های حوض رو می‌زد، بس که اینور و اونور پریدند. شایدم ذوق می زدن، نور آفتاب زر ناب بود واسشون.

آب و جاروی حیاط تموم که شد، بوی حیات گرفت بی بی. انگاری روح بی بی آب و جارو شده بود.

پاندول ساعت دیواری، خسته از کار افتاده بود. بی بی جون، عقربه بزرگه رو کشید رو عقربه کوچیک. ساعت ِ جونی گرفت. دینگ و دانگش هوا رفت. فکر می‌کرد خیلی مهم ِ، ولی نه. مهم نبود، واسه بی بی، یه ساعت ـ با روز قبل ـ با ماه قبل، فرقی نداشت.

پیرزن بود و یه مشت خاطره، پر از غبار. بی وفا بود حاج حسین، قلیونش رو که چاق می‌کرد بی بی، پیرمرد پُکی می‌زد و با خنده می‌گفت : " قول میدم بعد تو، زن دیگه نگیرم. شب هفتت نشده دق می‌کنم " روزگار وفا نکرد، حاج حسین، هفت سال ِ پیش ترک دنیا کرد و رفت. دخترش عروس شد و پسرا دوماد شدن.

پیرزن، کنار پنجره خاطرات و ورق می‌زد. همه جا بوی خاطرات کاه گلی گذشته بود. از شب جیغ زایمان بچه‌ها تا شب ساز و دهل، تا شب فراق یار. حسن و کریم دوماد شدن، کبری رفت خونه­ی بخت، مثل تموم دخترا و پسرا.

قبل ِ فوت حاج حسین، برو بیایی بود تو خونه. حاج حسین هندونه­ی درشت سبز و پرت می‌کرد تو حوض آب، سر شب وقتی بچه‌ها و نوه‌ها خندون می اومدن، بی بی، کارد و می‌زد به هندونه، چاک می‌خورد تا آخر و سرخیش، سکوت رو به قهقهه بدل می‌کرد. نوه‌ها شتری دوس داشتن و کنار حوض، دونه هاشو می ریختن واسه ماهی‌ها.

بوی قورمه سبزی و فسنجون ِ بی بی تا هفت تا کوچه، دل هر رهگذر رو می‌برد.

حاج حسین، قلیونش رو چاق می‌کرد، کار و بار بچه‌ها رو پرس و جو می‌کرد. نکنه کم و کسری داشته باشن. خدائیش از جونش هم، دریغ نداشت. وای اگه دوماد و عروسا، گله‌ای داشتن از بچه‌ها، گُر می‌گرفت مثل آتیش. چپ اگه نگاه می‌کرد به بچه‌ها، زهرشون می‌ترکید. اما، استغفرالله می‌گفت، خشمش رو با دو سه پک، فرو می‌برد. چه روزهایی ... چه شبایی ... حرمتی بود، عزتی بود.

پیرزن آهی کشید. کاش حاج حسین نمرده بود. وقتی رفت، شوکتی رفت، عزتی رفت. معرفت و حرمت و غیرتی رفت.

قالی ِ گل دار ِ قرمز ِ کاشونی، آینه شمعدون ِ قاب نقره کوب، رادیوی برق و باطری ِ جعبه‌ای، ساعت شماته دار ِ دیواری با یه مشت خرت و پرت، زینت خونه­ی بی بی بود که هر روز بی بی جون، با نوازش پارچه، گردشون رو می‌گرفت.

تنگ غروب روبروی آینه آروم می‌گرفت. عقده‌های دلش و خالی می‌کرد. داد می‌زد سر خودش، گله می‌کرد از بچه‌ها. از کریم که چهار ماه پیش تماس گرفت : بی بی جون، منو ببخش، بدجوری گرفتارم. کم و کسری نداری، قربونت، از راه دور می بوسمت.

حسنم، صاف تو چشای مادرش زل زده بود، یک سال پیش که ننه، تو زندگیم دخالت بی جا می‌کنی، عطیه خوش نداره. کبری هم هر وقت با شوهرش دعوا کنه، سرو کله‌اش پیدا می شه. زار میز نه، آقا رضا اینجوری کرد. نفرین می کنه، آقا رضا اونجوری کرد. بی بی جون بعد چند وقت تنهایی، دلش می خواد یکی بیاد درد خودش رو گوش کنه، کبری میاد درد رو درداش می­ذاره. آینه، آروم و صبور درد و اشک بی بی رو گوش می­کنه.

 بانگ اذون، حال بی بی رو جا می یاره. بی بی سجاده­شو پهن می کنه. رو به قبله ـ با خدا ـ گل می گه و گل میش­نوه.

کلاغ ِ رو شاخه­ی نارون حیاط غارغار می‌کرد. برگ‌های زرد و زار تک درخت، حوض آب رو پوشونده بود. پاندول ساعت شماته دار دیواری، بی دانگ و دینگ وایستاده بود.

تنگ غروب بود ولیکن ... روبروی آینه شمعدون نقره کوب، کسی نبود. کسی نبود ... کسی نبود.

سید جواد قریشی

پایان 1387  

     مي‌خواهم بنويسم

    قلم عشوه مي‌كند

    مي‌خواهم بنويسم

    همه چيز آماده است

    برگ، قلم و روحي متلاطم كه نوشتن را طلب مي‌كند

    اما... قلم عشوه مي‌كند

    دلم آماده است

    تنگ است و شكسته

    همه چيز مهياست

    واژه‌ها مي‌رقصند، دلم گُر گرفته، سرم غوغاست

    امـــــا...

    قلم عشوه مي‌كند

    تمركز مي‌كنم

    دل به قلم مي‌سپرم

    آه مي‌كشم

    سيگاري آتش مي‌زنم

    رخوت دودش بي‌حالم مي‌كند

    آماده‌ام، اما

    قلم ياريم نمي‌كند

    نيشگوني به مغز، تلنگري به قلب و حلقه اشكي بر چشم

    فرو مي‌ريزد، امــــا

    قلم يارم نمي‌شود

    چگونه بنويسم: دوستت ندارم؟

    در حالي كه

    عشقت با روحم تا مغز استخوان ريشه دوانده است.

    بست اول

  دود اول . چه مورموری میشه پاهام . انگاری با پُتک می کوبند به زانوهام . اشک های خشکیده­ی گوشه­ی چشمم سفیدک زده ، حسّ پاک کردنشم هم نیس . دود پنجم ، پنجه­ی پام رو آروم می کنه . حرکت خون رو تو پاهام حس می کنم . دود شانزدهم با سه چار تا خمیازه همراه می شه .

ذُق ذُق پام آروم شده ، پتک هم به پام نمی کوبه . بیست و چهارمین دود رو که می گیرم تازه سر رو روی بدنم حس می کنم . گور پدر زن و بچّه و ننه و بابا . قوم و خویش و رفیق کیلویی چند ؟ بابایی که دوزار کف دستمون نذاره ، مرده و زنده اش توفیری نداره .

یه سیگار روشن کنم که تنها رفیق روزهای خوش و شب های ناخوشیم ِ . زنی که تا وقتی کار می کردی و پول داشتی می خواستت و همین که بیکار شدی طلاق می خواد ، همون بهتر که بره خونه­ی باباش . بّچه هم که از همون روز اول اضافی بود . چقدر گفتم زن بّچه می خوایم چیکار ؟ پاش رو تو یه کفش کرد که بّچه برکت زندگیه . می دونستم تو دلش چی میگذره ، فکر می کرد بّچه بیاد ، دلم به کار گرم میشه .

آقا کار نیس ، چطور بگم ؟ نصف لیسانسه هاش بیکارن . من فقط تا لنگ ظهر خوابم ، کار باشه تا خود صبح کار می کنم .

    بست دوم

  یه چای داغ بریزم واسه خودم . جای نباتش خالیه . خدائیش سور و سات بدون چای نبات حال نمیده . چه خبره این جا ، شتر با بارش گم میشه . زن که خونه نباشه نبایدم از این بهتر باشه . دود سی و ششم . خودمونیم ها ، زنم اون جوری بد نبود که میگم . طفلی با هزار و یک آرزو اومد خونه­ی من . مثلأ خونه­ی بخت . نه سفری ، نه دید و بازدیدی ، حتی نه یه روز خوشی .چقدر خورد شد از بالای من . پیش دختر خاله ، دختر عمو سرکوفت شنید . باباش می گفت : خاک تو سرت با شوهر کردنت . ننه­ی منم می گفت : شاه پسرم از روز اول که اینجوری نبود ، ذات بد زنش این بلا رو سرش آورد . نمی دونست که من از قبل خدمتم می کشیدم . هه . دود چهل و هفتم ، سیگار می طلبه . سرم سنگین شده و بال بال می زنه که بپره . سیگار رو با فیلتر سیگار قبلی روشن می کنم . جا سیگاری پر شده و جا نداره واسه خاکسترش .

    بست سوم

  دود پنجاه و چهارمی منو یاد خدا بیامرز بابام می اندازه که تو سن پنجاه و چار دق کرد و مرد . همون جا با خواهر برادرام دعوام شد ، یه کلام گفتم تا بابا دفن نشده تکلیف ارث و میراث رو روشن کنید ، داغ کردند و داد و بیداد راه انداختن که آقا جون از دست تو دق کرد و مرد .تو خجالت نمی کشی جنازه­ی بابات رو زمینِ حرف ارث و میراث می زنی . من منظورم این بود که روح بابام آروم بگیره ، مال دنیا به کی وفا کرده که به ما بکنه . تازه چندر غازی هم که بعد دوسال گیرمون اومد ، شش ماه خرج شد و رفت . سرمون گرم بود نفهمیدیم چطوری اومد ، چطوری هم رفت . اما خواهر برادرا ، همونا که می گفتن سایه­ی سر بابا رو با مال دنیا عوض نمی کنند با ارث خدا بیامرز آقا شدند . ما همون خری بودیم که هستیم .

دود شصت و هفتم رو که می گیرم یکدفعه از خودم بدم میاد . اینم شد زندگی ؟ یا خماریم یا نعشه . وقتی خماریم فکر و ذکرمون اینه که گوش کی رو بزنیم ، جنسمون جور شه . نعشه هم که شدیم میگیم ، امروز که گذشت ، فردا رو چه کنیم ؟ نه کاری ، نه باری . نه امید به فردایی . اینم شد زندگی ؟ نه این جوری نمیشه .

    نیم بست آخر

  این نیمه رو هم بچسبونم . از فردا میرم تو ترک . خسته شدم . از قیافه­ی خودم حالم به هم می خوره . زحمتش سه روزه . سه روز درد می کشم ، بعد غبراق و سرحال سرصبح بلند می شم ، میرم دنبال کار . دم این بانک و اون بانک رو می بینم هر جوری شده یه وامی جور می کنم . داداش صادق هم همین که ببینه ترک کردم ضامنم میشه . می افتم تو کار خرید و فروش . شایدم برم بندر جنس بیارم . دو سه ماهِ بارم رو بستم . یه پراید صندوق دار نقد و قسط بر می دارم ، یه خونه هم رهن می کنم . پشت پراید می شینم و میرم در خونه­ی پدر زنِ . دی دید دی دید . مادر زنِ که اومد پشت پنجره ، از ماشین پیاده میشم ، عینک دودی ام رو بر می دارم . چشمش از حسودی می ترکه . زن و بّچه رو می نشونم تو ماشین و می زنم جاده شمال . یه ده روزی کنار دریا خوش می گذرونیم و سور و ساتی ...... نه خدایا توبه ، اگرم خواستم بکشم ، فقط قلیون میوه ای . بعدش هم راست جاده رو می گیرم و خندون و شنگول میام خونه رو به زنم نشون میدم . از همین حالا برق خوشحالی رو توی چشماش حس می کنم . بعدش هم صبح تا شب ، شب تا صبح جون می کنم اول قرض و قسط ها رو صاف می کنم ، بعدش هم یه سر و سامونی به زندگی میدم که بد جوری پیچ و مهره هاش در رفته .

آره ، فکر نکنی از رو نعشگی حرف می زنم و حرف های پاچراغیه ...... نه ..... تصمیمم رو گرفتم . من وقتی یه حرفی بزنم تا آخرش میرم ، یه مغازه بزنم فکّ باجناقم و حسن و رحیم و همه­ی فک و فامیل بیافته . زدم به سیم آخر . آره نوکرتم مرد یا حرف نمی زنه یا وقتی زد ، حتی اگه تو دلشم گفته باشه ، باید تا تهش بره وگرنه بایست دامن پاش کنه و سرخاب بماله .

یه سیگار آتیش کنم ، بدجوری فاز میده .

فردا

    نیم بست آخر

این نیمه رو هم بچسبونم . از فردا میرم تو ترک . خسته شدم ......

آخرشم یه سیگار آتیش کنم ، بدجوری فاز میده . ..... الفاتحه